معماری معاصر ایران از نگاه میرمیران

بررسی تحولات معماری معاصر ایران در دوره‌های مختلف، از نظر چگونگی توجه به معماری گذشته، موضوعی است که سیدهادی میرمیران، بارها در سخنرانی‌ها و نوشته‌های خویش، به آن پرداخته است. به اعتقاد او، معماری معاصر ایران اگرچه در بخش عمده خود، همواره دغدغه تاریخ معماری ایران را داشته و تلاش‌هایی را در جهت برقراری پیوند با معماری گذشته و تداوم آن به عمل آورده است، لیکن توجه معماری ایران به معماری گذشته، بیشتر سطحی و ظاهری بوده و توجه چندان عمیقی به روح کلی معماری گذشته و نیز اصول و مبانی آن و به‌کارگیری این اصول و به ویژه تکامل آن، نداشته است.

تاریخ شهر نشینی دوره اسلامی

تاریخ شهر نشینی دوره اسلامی

شهر نشینی در ایران را میتوان در دو دوره ی تاریخی بررسی کرد: یکی دوراندورهای شهر نشینی در ایران باستان و دیگری دوران اسلامی. میان این دو دوران طولانی، همسانیها و ناهمسانسهایی دیده میشود.

شهر نشینی در دوران باستان از سه مرحله ی پیوسته  گذر کرده است: 

باهاوس؛ نخستین الگوی آموزش نوین معماری

مدرسة باهاوس در تداوم دیدگاه‌های ورکباوند (ادارة کار) آلمانی در سال 1919 به‌وسیلة والتر گروپیوس بنیان گذاشته شد و تلاش آن در جهت ایجاد نظام آموزش هنر، طراحی و معماری مبتنی بر وحدت بخشی هنر، صنعتو زندگی بود؛ پیوند عوامل ذکر شده به‌صورت علمی و عملی برزگ‌ترین دغدغة پایه‌گذاران مدرسة باهاوس بود. 

نقش تکنولوژی در معماری

معماری را می توان از چهار بخش اصلی متشکل دانست:

الف) فرم ،

ب) عملکرد،

ج ) تکنولوژی،

د) فرهنگ و محتوا

فرانک لوید رایت (۱۸۶۹_۱۹۵۶)اسطوره معماری ارگانیک

وی مفاهیم را در جهت تصریح روابط میان طبیعت و معماری گسترش داد و به وضع دستورالعمل هایی در خصوصی چگونگی ساخت فضاهای داخلی و خارجی بنا و استفاده از مصالح ساختمانی سازگار با طبیعت پیرامون پرداخت.

فرانک لوید رایت به تحقیق یکی از مهمترین وخلاق ترین معماران ونظریه پردازان قرن بیستم می باشد . این معمار در طی ۹۰ سال عمر پر بار خود (۱۹۵۹-۱۸۶۹) بیش از ۶۰ سال فعالیت مستمر معماری داشته وحدود ۵۶۰ تا ساختمان اجرا نموده است.خانه اولیه رایت به نام خانه های دشتهای مسطح معروف بودند، زیرا این خانه ها که غالبا در حومه شهر شیکاگو ساخته شده بودند، در تلفیق وهماهنگی با دشتهای مسطح و سرسبز این نواحی طراحی شده بودند.

از مشخصه های بارز این ساختمانها می توان به پنجره های سرتاسری، کنسول نمودن بام ونمایش افقی آن به موازات سطح زمین مسطح ونشان دادن مصالح در ساختمان اشاره کرد. از جمله شاخص ترین نمونه های این ساختمانها از خانه روبی در حومه شیکاگو نام برد.

تاثیر رایت در معماری مدرن چندان است که نمی توان معماری او را در یک بخش مورد مطالعه قرار داد. یکی از ویژگیها واحتمالاً مهمترین آنها کیفیتی است که رایت آن را معماری ارگانیک می نامید. مراد رایت از معماری ارگانیک چه بود؟ به اعتقاد گیدیون که قدر آثار رایت را نیک می دانست، این معمار توفیق نیافت با زبان و کلمات به توصیف و توضیح این اصطلاح ساخته و پرداخته خویش موفق شود. پاره ای از اروپائیان نیز تعبیری خاص از معماری ارگانیک دارند که احتمالاً منبع آن همان اندیشه ها و گفتارهای رایت است، ولی آن را بیشتر به معماری عملکردی یا معماری توجیهی تعبیر کردند. اما اگر رایت در تعریف ارگانیک به زبان کلمات توفیق نیافت، تعریف و تعبیر وی از این واژه، یا دقیقتر بگوییم از این کیفیت، در زبان معماری کاملاً موفقیت آمیز و به راستی ستودنی است. این کیفیت در پاره ای از آثار رایت بیشتر متجلی می شود و درخانه آبشار به اوج اعتلا می رسد آن نوع معماری را به عرصه وجـود می آورد که چـون عوامـل طـبیعی مانند سنگ و درخت و گیاه و گـل از درون طبیعـت می شکفد و اصالت و قوت آن نیز در همین از درون شکفتگی و طبیعی بودن آن است. از این رو، در این نوع معماری هیچ تصنعی وجود ندارد و معماری همان است که باید باشد. این تعریف البته این کیفیت را به تعبیر اروپایی آن که در سطور بالا به آن اشاره کردیم نزدیک می کند، زیرا عدم تصنع، در این متن معنایش می تواند این باشد که هیچ فرمی بدون توجیح و دلیل پدید نیامده است و همان گونه که مظاهر طبیعت توجیح پذیرند، برای هر فرم از این نوع معماری، توضیحی می توان فرض کرد.

در اوایل قرن بیستم که به تدریج ایده های رایت در ساختمان هایش شکل می گرفت، دراروپاوامریکا تکنولوژی به سرعت در حال گسترش وپیشرفت بود .این پیشرفت در زمینه های معماری، از نظر تیوری واجرایی بسیار مشهود وبارز بود.اگر چه رایت با تکنولوژی مدرن مخالفتی نداشت،ولی وی آن را به عنوان غایت وهدف تلقی نمی نمود. به اعتقاد رایت ، تکنولوژی وسیله ای است برای رسیدن به یک معماری والاتر که از نظر وی همانا معماری ارگانیک بود. او در ۲۰ می ۱۹۵۳ در تلیسین معماری ارگانیک را با عبارت ذیل تعریف کرد:

۱-طبیعت:فقط شامل محیط خارج مانند ابرها،درختان نیز می باشد.

۲-ارگانیک:به معنای همگونی وتلفیق اجزا نسبت به کل وکل نسبت به اجزا میباشد.

۳- شکل تابع عملکرد: عملکرد صرف صحیح نمی باشد بلکه تلفیق فرم وعملکرد واستفاده از ابداع وقدرت تفکر انسان دررابطه باعملکرد ضروری است. فرم و عملکرد یکی هستند.

۴- لطافت: تفکر وتخیل انسان باید مصالح وسازه سخت ساختمان را به صورت فرمهای دلپذیر و انسانی شکل دهد.همانگونه که پوشش درخت وگلهای بوته ها شاخه های آنها را تکمیل میکند.مکانیک ساختمان باید

در اختیار انسان باشد ونه باالعکس .

۵- سنت: تبعیت ونه تقلید از سنت اساس معماری ارگانیک است.

۶- تزئینات : بخشی جدایی ناپذیر از معماری است.رابطه تزییات به معماری همانند گلها به شاخه های بوته می باشد.

۷- روح:روح چیزی نیست که به ساختمان القا شود بلکه باید دردرون آن باشد وازداخل به خارج گسترش یاید.

۸-بعد سوم:بر خلاف اعتقاد عمومی ،بعد سوم عرض نیست ، بلکه ضخامت وعمق است.

۹-فضا:عنصری است که دائما باید در حال گسترش باشد.فضا یک شالوده نهانی است که تمام ریتمهای ساختمان باید از آن منبعث شوند و در آن جریان داشته باشند.

رایت خود اصطلاح « معماری ارگانیک » را با واژه های دیگری نظیر پویا ، حیاتی ، جوهری و همه جانبه تعریف کرده و با این مترادف سازی ها منظورخود رااز واژه «ارگانیک» که معادل فارسی آن «اندام واره ای » است مشخص می سازد .

برخی از عناصر فرم و فضای معماری معرف طبیعت گرایی رایت :

۱٫ تبعیت فرم و فضای معماری ازویژگی های توپوگرافیکی زمین .

۲٫ استفاده از مصالح و مواد طبیعی به صورت ابتدایی و خام.

۳٫ رها شدن در طبیعت .  

معماری ارگانیک

فلسفه ی طراحی معمارانه مربوط به اوایل قرن بیستم که

 بیان می دارد یک بنا باید ساختار و پلانی داشته باشد که نیازهای کارکردی آن با محیط طبیعی اش همساز باشد و فرم یک وضوح عقلانی و کلیتی یکپارچه به خود بگیرد.شکل ها یا فرم ها درچنین حالتی اغلب خطوط طراحی نامنظمی هستند و به نظر می رسد به فرم های موجود در طبیعت شبیه می باشند(معماری انداموار یا اندامین معادل فارسی آن می باشد).

معماری ارگانیک ترکیب ساختمان با طبیعت و نه تحمیل ساختمان بر طبیعت است.مشخصه ی مربوط به اشکال و فرم های دارای خطوط کناره ی نمای نامنظم، که به نظر می رسد به خطوط کناره ی نمای گیاهان یاحیوانات زنده شباهت دارند باشد. مفهوم سبک “‌ ارگانیک ” نیز همانند بسیاری از دیگر مفاهیم به کار گرفته شده در معماری ، از رشته های دیگر وام گرفته شده،وزمانی که برای معماری و ساختمان به کار می رود، تعیین حدود آن مشکل است . این مفهوم ، روابط هماهنگ بین کل و جزء را در خود جای می دهد.اما همچنین با فرایندهایی طبیعی همچون تولد و رشد و مرگ ارتباط دارد . معماری ارگانیک کم وبیش همان اجتماع ارگانیک است و همان طورکه یک اجتماع ارگانیک بایداز قبول آنچه که از خارج به زندگی تحمیل می شود وبا طبیعت وخصوصیات نوع انسان مغایراست، سرباز زند،یک معماری ارگانیک هم نمی تواند مقهوروتسلیم قوانین زیبایی شناسی یا ذوق ساده یک فرد باشد.معماری ارگانیک باید بهر انسان آنچنان مکان مناسبی برای کار و زندگی تقدیم کند که او بتواند از بودن در آن خود را خوشحال و مفید احساس کند.

سیر مفهوم ارگانیک

شاید قوی ترین ساخت و ساز ها و قدیمی ترین آنها را معماری انسان های اولیه در غار ها بتوان گفت. یونانیان قدیم نیز به طبیعت به دیده احترام مینگریستند. که معبد دلفی بهترین مصداق طراحی شهری یونان باستان باتدبیری مشهور به ”استقرارآتنی“ ساختمان نوع نظام سازه ای و ساختمانی مصنوع بشر که خود را با قواعد طبیعت مبتنی بر بهترین استفاده از توپوگرافی ،خطوط میزان و رد پای حیوانات هماهنگ می سازد .

لئوناردوداوینچی به طبیعت اعتقاد داشت او با کلامی دانته وار نوشته است ” نقاشی فرزند زاده طبیعت است ” و با اشراف به دیرینگی ازلی طبیعت، تا به آنجا پیش رفت که معتقد بود " نقاشی پایدار می ماند زیرا مستقیما از طبیعت سرچشمه می گیرد ،در حالی که موسیقی بلافاصله پس از اجرا می میرد " . این باور ، احترام تعصب آمیز و سر سپردگی وی را به طبیعت نشان می دهد . به نظر او هنر باید با طبیعت سازگار باشد . تصویر کلی او از خلاقیت گونه ای "نو اوری ضمن حفظ وفاداری" به طبیعت بوده است. به اعتقاد میکل آنژ فرمی که هنر مند به مصالح می بخشد نه تنها ذهن هنرمند ،بلکه از پیش در خود مصالح وجود دارد . بنابر این هنرمند همواره در کشاکش متافیزیکی با فرم و اسرار طبیعت است و این فرایندی است مکاشفه آمیز که از طریق آن هنر مند توده فرمی را که از قبل در ذهن خود و نیز در مصالح نهفته است ،کشف می کند. شاید این همان موضوعی باشد که فرانک لوید رایت همواره در بحث مصالح به آن اشاره می کند.باآنکه رایت به طبیعت عشق می ورزد ،شاید هیچگاه نتوانست مانند میکل آنژ به سرشت خارق العاده مصالح دست یابد. رایت و بسیاری از معماران که در طلب یاد گیری از طبیعت هستند بسیاری از اسرار طبیعت ، جنبه های مختلف آمیختن طبیعت با سایت ،استقرار ساختمان روی آن ، جهت یابی آن، آثار جنبی حرارتی و اقلیمی و گاه حتی جنبه های مختلف فرمی طرز تشکیل ساختمانی طبیعت را فرا گرفته اند.

معماری ارگانیک در آمریکا در قرن ۱۹ توسط فرانک فرنس و لوئیس سالیوان شکل گرفت.اوج شکوفایی این نظریه را در نیمه اول قرن ۲۰ در نوشتار ها و طرح های فرانک لویدرایتمشاهده کرد.به اعتقاد فرنس « بر اساس نظریه ارگانیک ، همه فرمهای طبیعی پویا ( دینامیک ) هستند نیروها و فشارهایی که در ساختار یک حیوان دخیل هستند ، کشش ماهیچه ها و مفاصل هنگامی که موجود حرکت می کند ، طرح رشد و گسترش که در فرم گیاهان و صدفها دیده می شود . تصویری از یک شکل زنده است».

فرم و عملکرد

فرم بر اثر بر همکنش با طبیعت است که شکل می گیرد یک موجود زنده برای بقا به قابلیت هایش برای پاسخگویی به محیط وابسته است . چگونگی روابط تضمین کننده بقا عامل مؤثر در ایجاد فرم و تکامل آن است .

طبیعت در معماری

در دنیای ما هر ایده جدید ریشه در کشف تعدادی از زوایای پنهان طبیعت دارد که به گونه ای شگفت آور از طریق مشاهده و باز تابهای طبیعی آشکار می شوند .

۱- استفاده بهینه از مصالح

۲- بیشینه سازی توان سازه ای

۳- بیشینه سازی حجم فضای محصور

۴- ایجاد بالاترین نسبت استحکام به وزن سازه

۵- استفاده از تنش و کرنش به عنوان مبنای کارایی سازه ای

۶- ایجاد محیط های کارا از لحاظ انرژی ، به خوبی عایق شده و راحت ، بدون نیاز به استفاده از انرژی خارجی.

۷- ایجاد فرمهایی برای بهبود سیر کولاسیون هوا

۸- استفاده از مصالح موجود در محل برای ساخت

۹- استفاده از فرمهای منحنی شکل برای پراکنده سازی نیروهای وارده چند جهتی

۱۰- افزایش کارایی ایرودینامیکی توسط فرمهای سازه

۱۱- عدم تولید مواد سمی و مضر برای محیط

۱۲- طراحی سازه هایی که به تنهایی توسط یک ارگانیزم قابل ساخت باشند

بتن عبور دهنده نور (لایتراکان Litracon)

لایتراکان ،Litracon Light Transmitting Concrete ، بتن عبور دهنده نور، امروزه به عنوان یک متریال ساختمانی جدید با قابلیت استفاده بالا مطرح است. این متریال ترکیبی از فیبرهای نوری و ذرات بتن است و می تواند به عنوان بلوک ها و یا پانل های پیش ساخته ساختمانی مورد استفاده قرار گیرد.

آرنوو(آرت نوو)

در دهه آخر قرن نوزدهم، هنرمندان به دنبال راه های تازه ای می گشتند که ملازم با تحولات علمی، صنعتی و اجتماعی، نیازهای آنها را برآورده کند. جستجوی ارزش های معنوی توسط هنرمندان نیز بخشی از این تلاش بود که از حدود 1890 به ایجاد سبک هنری ناین سبک در طول مدتی کوتاه، به یک جنبش همگانی بزرگ در اروپا تبدیل گردید و ذوق هنری غرب را از عوام تا خواص تحت تأثیر قرار داد و تا سال 1914 سبک غالب هنر در دنیای غرب بود. این سبک هنر "هنر نو" یآ همان "آرنوو Art Nouveau" است که از درون تلاش ها و کنکاش های هنری هنرمندان این دوران سر برآورد و بر همه هنرها از نقاشی و پیکر تراشی گرفته تا کتاب آرایی، پوستر سازی، مصور سازی کتاب، معماری، تزئینات داخلی، هنرهای دستی، منسوجات و همچنین موسیقی و تئاتر و ادبیات تأثیر گذاشت. فراگیر شدن آرت نوو چنان بود که جنبه مردمی به خود گرفت و عده ای از هنرمندان ناشناخته و عادی آن را گسترش دادند. البته هنرمندان پیشگام و بنام سده بیستم نیز از این سبک تأثیر زیادی گرفتند.

در میان سبک های هنری تا این زمان هیچ سبکی گستردگی و جامعیت "آرنوو" را نداشت و این ویژگی خاصی برای این سبک ایجاد می کرد. این سبک در کشورهای اروپایی با نام های مختلف تجلی یافت. در آلمان نام خود را از مجله ای با نام یوگند Jugend گرفت و به همین دلیل یوگند اشتیل Jugendstil خوانده شد. در انگلستان تحت عنوان "حرکت هنر و صنایع دستی Arts & Crafts Mobement" خوانده شد و در فرانسه به "آرنوو" شهرت یافت. در کشورهای انگلیس و آمریکا همچنین به نام سبک مدرن Modern Style، در اسپانیا Modern jsmo، در اتریش گروه انشعاب Sezessions و در ایتالیا به نام Stile Liberty خوانده شد.

صندلی اثر:وان د ولده

نام Art Nouveau از یک گالری در پاریس گرفته شد که متغلق به تاجری اهل هامبورگ به نام ساموئل بینگ بود. ساموئل بینگ از طراحان سرشناس سراسر اروپا برای نمایش کارهایشان دعوت کرد که نام و زمینه کاری آنها عبارتست از: هنری وان دولده بلژیکی (مبلمان)، لوئیس کامفورت تیفانی آمریکایی (شیشه گری)، امیل گاله فرانسوی (شیشه گری)، رنه لالیک (جواهرات)، آنتونی گائودی اسپانیایی (معماری) و هکتور گیمارد فرانسوی (معماری و مبلمان)

کازا باتلو اثر گائودی

1899 - هکتور گیمارد

بیان هنری آرنوو از نگرش و مطالعه نوین به طبیعت سرچشمه گرفته است که تأثیراتی از هنر سایر ملل، خصوصا هنر و صنایع دستی ظریف ژاپن، در آن مشاهده می شود. علاوه بر این ها در ایجاد این جنبش هنری، سبک نقاشی تاریخ گرای Historismus فرانسه و سبک پست امپرسیونیم بی تأثیر نبوده است. در اینجا باید اضافه کرد که عقاید ویلیام موریس William Morisse و خواسته های او نیز بسیاری از هنرمندان آرنوو را تحت تأثیر قرار داده بود. ویلیام موریس نظریه پرداز هنری انگلیس در صدد بود تا هنر را در اختیار همه قرار دهد و برای همه قابل دسترس و با مفهوم کرده، به زندگی روزمره مردم وارد کند. این هدف او تا اندازه ای در سبک آرنوو متجلی شد. هنرمندان پیرو آرنوو اگرچه تلاش می کردند خود را از سنت های حاکم بر هنر اروپا دور کنند، ولی عملا نتوانستند از تأثیر سبک های گذشته کاملا بر حذر بمانند. تلاش اصلی آنها یافتن نقش و نگارهای انتزاعی مبتنی بر توازن خطوط بود که در هنر اسلامی و هنر ژاپن به گونه های مختلف تجلی یافته بود.

موزه هنر در شهر بوداپست

ساختمان ادوارد در انگلیس

در ابتدا سطوح خطی و نقوش آبستره گیاهی تزئین گرا، بر اساس الگوها و نقوش تزئینی ژاپن، در تمامی هنرهای این سبک نمود یافت و هنر ژاپنی بر زوایای مختلف این هنر تأثیر عمیق گذاشت. برای مثال هنری وان دولده Henry van de Velde (هنرمند بلژیکی) به نقوش آبستره گیاهی در معماری داخلی و خارجی توجه کرد و این نقوش را در هنر کتاب آرایی و پیکر آرائی نیز دنبال کرد.

هنرمندان این سبک با همه تلاششان آمادگی کافی برای به دست آوردن دیدگاهی کاملا انتزاعی و غیرطبیعت گرایانه نداشتند. به همین دلیل در بخش عظیمی از نقش و نگارهای و تزئین کاری های خود از اشکال گیاهان طبیعی بهره گرفتند. در برخی از آثار این سبک حتی می توان تزیین گرایی های سبک های باروک و روکوکو را نیز دنبال کرد.

این حرکت نو با تأکید بر تزئین گرایی خطی، نوعی واکنش و اعتراض بر طبیعت گرایی حاکم بر نقاشی آکادمیک اروپا بود که هنرمندان امپرسیونیست و پست امپرسیونیست نتوانسته بودند تماما از آن رهایی یابند. در میان نقاشان پست امپرسیونیست، تولوز لوترک از کسانی بود که تا حدی خود را با حرکت های نوین هنری ای چون آرنوو هماهنگ کرد. او که در نقاشی ها و گراورهای خود به استفاده ظریف و موزون از خط می پرداخت، با ساده سازی اشکال و با به کارگرفتن رنگ های تخت، همچون نقاشان ژاپنی، به طراحی گرافیک کمک شایان توجهی کرد و راه نوین گرافیک (پوسترسازی) را به دنیای غرب نشان داد.

سرعت گسترش و فراگیر شدن آرنوو بیش از همه در تصویرگری (ایلوستراسیون) مجلات جلوه گر می شود. مجلات زیر بیش از سایر مجلات از گرافیک ها و تصویرسازی های سبک آرنوو بهره بردند:
The studio چاپ لندن 1893
Revue Blanche چاپ پاریس از 1891 تا 1903
Pan چاپ برلین از 1895 تا 1900
Simplicissimus که از سال 1896 به بعد در مونیخ انتشار یافت
Deutche Knust و Dekoration چاپ دارم اشتات از 1897 تا 1934
Sacrum چاپ وین

ابری بردزلی از هنرمندان انگلیسی تباری است که تصاویر سیاه و سفید ظریف کارانه وی در طول عمر کوتاه هنری اش تحت تأثیر خطوط ملایم و لطیف طراحی ها و کنده کاری های ژاپنی قرار داشت و توانست به این وسیله به خلق آثاری استادانه در سبک آرنوو بپردازد.

دامن طاووسی از ابری بردزلی

تصویرسازی ها و طراحی های بردزلی در مدت زمان کوتاهی مورد توجه قرار گرفت. نگرش جدیدی که او در به کار گیری خطوط طراحی ابداع کرد با تأسی جستن از مضامینی چون رویاهای سمبلیک و ادبیات رمانتیک به خلق آثار چشم گیری انجامید و از این رو وی به سرعت در تمام دنیای غرب شهرت یافت.

هنرمندان پاریس که به سبک آرنوو کار می کردند، تمرکز کار خود را بیشتر در زمینه معماری، مبلمان و معماری داخلی، مبلمان شهری، شیشه گری و جواهرات قرار دادند. حتی هنرمندانی در زمینه کوزه گری به خلق اثر پرداختند. در آلمان سبک یوگنداشتیل در شهر مونیخ رشد کرد و هنرمندان چون اکمان Eckmann و پیتر برنز Behrenz به خلق آثار ماندگاری پرداختند. در شهرهای دیگر آلمان مانند برلین، وایمار، هاگن و دارم اشتات نیز هنرمندان این سبک آثار بدیعی از خود به جای گذاشتند.

در میان هنرمندان نقاش گوستاو کلیمت Gustav Klimt معروفیت خاصی دارد. وی اتریشی تبار است و به واسطه خلاقیت ها و تلاش های نوآورانه اش در زمینه طراحی، به کارگیری نقوش ریتم دار و مواج، به کارگیری رنگ های پر کنتراست با مایه های گرم، استفاده از طلایی به عنوان رنگ و بهره گرفتن از ترکیب بندی های جدید به دور از تأکید بر نقاط طلایی، توانست به کسب موفقیت های زیادی نائل آید. کلیمت همچنین به سبک آرنوو در اتریش ارزش و اعتبار والایی بخشید. او از شخصیت های بزرگ گروه انشعابی Sezession وین بود که به عنوان یک نقاش موفق تزئین کار و چهره پرداز تراز اول در جامعه غربی آن دوران خود را شناساندند. غنای رنگ و ترکیب بندی های جدید با خطوط طراحی محکم و لطیف از جمله ویژگی های آثار کلیمت است.

سبک آرنوو در اسپانیا با شخصیت هنر آنتونی گائودی Antoni Gaudi پیوند خورده است. نگاه نوین او به روبنای ساختمان ها، تزئینات داخلی، تزئینات دیوار پارک ها و مبلمان شهری در گوئل، بارسلون و غیره، تأثیر زیادی بر رواج رونق سبک آرنوو در اسپانیا گشت. گائودی معماری را فضایی پویا در نظر می گرفت که دنیای درون و برون را به یکدیگر پیوند می دهد. وی از پیشگامان و راهبران بزرگ معماری قرن بیستم است که نظریه ها و آثارش، هنر مدرن غرب را تحت تأثیر قرار داد.

سبک آرنوو در آمریکا با شخصیت هنرمندی چون لوئیس تیفانی Louis Comfort Tiffany پیوند خورده است. تیفانی که طراح و شیشه گر بود، شکوفایی نوینی در این زمینه ایجاد کرد. او به تزئینات لوستر، آباژور، پنجره و نقاشی شیشه پرداخت و در این میان مقامی جهانی یافت. آثار شیشه ای رنگین و تزئینی او سبک آرنوو را بیشتر در معرض توجه عموم قرار داد و نگاه های بیشتری را به خود جذب کرد. آثار تیفانی هنرمندان تزئین گرای Art deco مدرن قرن بیستم را شدیدا تحت تأثیر قرار داد.

اثر لوئیس تیفانی

وینی منجر شد.

پلان آزاد

پنج نکته برای معماری جدید که لوکوربوزیه مطرح ساخت، از سال 1926 توسعه اولیه پلان آزاد و فرم باز را به طور موجز بیان می­کند. بطور کلی آن پنج نکته با توجه به مسائل پیشین، دو اصل عمده را دربردارند: استفاده از ساختار اسکلت منظم (پیلوتی) که آزادی مطلوب را امکان می­دهد و تبدیل دیوار باربر به پرده­ای که می­توان هرکجا که لازم باشد، قرار داد. این دو اصل به وضوح به یکدیگر وابسته­اند و این واقعیتی است که همواره میس ون در روهه بر آن تاکید می­کرد. هر دوی اینها از معماری جدید قرن نوزدهم سرچشمه می­گیرند؛ مفهوم ساختار منظم ریشه در ساختمان­های آهنی شیشه­ای اولیه و آزادسازی دیوار نیز ریشه در خانه­های اولیه فرانک لوید رایت دارد. وحدت این دو اصل از سوی برخی معماران آرت نوو نیز مطرح شده بود اما آن را تنها لوکوربوزیه به عنوان اصل بنیادین در طرح دام - اینو به سال 1914 عنوان کرد. گرچه این دو وجه به یکدیگر مربوط­اند اما آزاد سازی دیوار می­تواند اصلی برای ساختار منظم تلقی شود. ساختار منظم مهمتر از دیوار است. دیوار فضا را جهت می­دهد و آن را همان طور حفظ می­کند درصورتی که نخستین تلاش­های رایت، پلان آزاد را تحقق می­بخشد که شکستن جعبه را به عنوان نقطه عطف در نظر می­گیرد: "من بی­­وقفه دیوار را به عنوان دیوار کار کردم تا اینکه آن را به صورت کارکرد پرده درآوردم یعنی وسیله­ای برای گشودن و گشایش فضا که در نهایت استفاده آزاد از کل فضا را امکان­پذیر می­سازد."
جدا از هدف کلی گشایش فضا، شکستن جعبه مستلزم گذر بی­وقفه بین داخل و خارج است که رایت سطوح بیرون­زده را برای کسب آن به کار گرفت. در خانه­های رایت، دیوارها، سقف و کف­ها از پشت و رو ادامه می­یابند و دیگر ممکن نیست که بتوان گفت فضای داخلی کجا متوقف می­شود و فضای خارج کجا آغاز می­گردد. برای ایجاد این عامل تداوم، فواصل بین سطوح با قسمت­های شیشه­ای، یا عبور از کف تا سقف یا نوارهای افقی طولانی روی دیواره­ها پر شده­اند. هرچند تداوم در همه جا لازم نیست اما عمدتا در ورودی­ها، هشتی­ها و تراس­ها مشهود است. نمونه­هایی از این دست فراوانند که از آن میان می­توان به خانه­های کوچک و ارزان نظیر خانه ایزابل رابرتز در ریور فارست و خانه بزرگ و مجلل روبی در شیکاگو، که هر دو به سال 1908 ساخته شده­اند اشاره کرد.

معماری بیونتیک و اندیشه های گِرگ لین

قرنهاست که بشر در رابطه تنگاتنگ با طبیعت به سر برده و برای تولید مایهتاج خود از آن الهام می گیرد .

ﻫﻨﺮ ﻣﻴﻨﻴﻤﺎﻟﻴﺴﻢ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﺑﺮ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﮔﺮﺍﻓﻴﻚ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﻣﺮﻳﻜﺎ

ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪی ﺑﻮﺫﺭی


ﭼﻜﻴﺪﻩ

ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻯ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ، ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﻭﻡ، ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﻓﻠﺴﻔﻰ، ﻫﻨﺮﻯ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺥ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺍﺻﻮﻝ ﻣﺪﺭﻧﻴﺴﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺠﺴﻤﻪﺳﺎﺯﻯ ﻣﻴﻨﻴﻤﺎﻟﻴﺴﻢ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻯ ﺍﻧﺘﺰﺍﻋﻰ، ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻯ ﻫﻨﺮ ﻣﺪﺭﻥ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻣﻰﺭﻭﺩ، ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﻧﻘﺎﺷﻰ ﺍﻛﭙﺮﺳﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺍﻧﺘﺰﺍﻋﻰ ﻭﭘﺎپﺁﺭﺕ ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ.

ﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻣﻮﻟﻒ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﺩ، ﻧﮕﺎﻩ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻨﺮﻫﺎﻯ ﺗﺠﺴﻤﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰﻛﻨﺪ.

معماری تخت جمشید

تخت جمشید ،مجموعه ای از کاخهای بسیار باشکوهی است که ساخت آنها در سال ب512 قبل از میلاد آغاز شد و اتمام آن 150 سال به طول انجامید.تخت جمشید در

معماری تخت جمشید

تخت جمشید ،مجموعه ای از کاخهای بسیار باشکوهی است که ساخت آنها در سال ب512 قبل از میلاد آغاز شد و اتمام آن 150 سال به طول انجامید.تخت جمشید در

معماری یخچالهای کویری

آثار و بناهای بسیاری در استان یزد نظیر (مساجد، مدارس، آب‌انبارها و حسینیه‌ها) وجود دارد که همواره نظر پژوهشگران را به خود معطوف می‌کند اما

سبک معماری گوتیک

منبع: کتاب آشنایی با معماری جهان- تالیف دکتر محمد ابراهیم زارعی (یکی از منابع اصلی کنکور کارشناسی ارشد معماری)بعضی از ویژگیهای معماری گوتیک (Gothic):

معماری پست مدرن قسمت اول

از دهه شصت میلادی موضوع پست مدرن در معماری به صورت یک سبک مهم مطرح شد و انتقادات زیربنایی به اندیشه مطلق گرا و تکنو مدار معماری مدرن وارد گردید.

تقابل سنت و نوگرایی جاودانه نیست

نگاهی به آثار معماری و نقاشی میرحسین موسوی .....

معماری بلند مرتبه سازی

شناخت ویژگیهای معماری برج با عملکردهای خاص یا متنوع از مسائلی است که امروزه در عرصه دانش معماری از جایگاه خاصی برخوردار است

مقاوم سازی ساختمانها از تئوری تا عمل

کلیات:
به هرحال مسأله مقاوم‌سازی در هر دو زمینه (چه ساختمان‌های قدیم و بافت فرسوده و چه ساختمان‌های نوساز) مطرح می‌باشد.

معماری دیجیتالی

معماری دیجیتالی امروزه با استفاده از فضای دیجیتالی به خوبی می‌توان تمام جزئیات تصور شده یک طرح را پیشاپیش به تصویر کشید.

کاروانسراها، نماد هنر، معماری اصیل و تجارت

شاید در همه کتاب های که درباره تاریخ و جغرافیای ایران نوشته شده و در همه سفرنامه های جهانگردان، از توجه ایرانیان به راه و ساختمان های پیوسته به آن و همچنین راهداری و پست منظم از روزگاران بسیار کهن بسیار سخن رفته باشد.

نقد مفهوم نمای شهری در معماری

نویسنده : علی کاظمی-کارشناس ارشد معماری

مقدمه

شهر در گذر زمان همواره از پارامترهای مختلف کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... تأثیر پذیرفته و در نسبت با آنها کلیت خویش را شکل بخشیده و انسجام بخشیده است.

اتصال خورجینی، مشکل صنعت ساختمان کشور

اتصال خورجینی متداول ترین شکل اتصال در ساختمان های اسکلت فلزی در ایران است؛

نمای بی هویت ،شهر را بی هویت می کند

نمای هر ساختمان در شکل‌دهی به مجموعه شهری که در آن حضور دارد، موثر است.

احجام افلاطونی

احجام افلاطونی وحدت و سادگی نهفته در احجام افلاطونی مانند چهاروجهی منتظم به مثابه ساده‌ترین جسم ، با هشت وجهی و بیست وجهی منتظم در یک دست و مکعب و دوازده وجهی در دست دیگر، در ذرات افلاطونی بیش از دو هزار سال نقش محوری داشته است.

معایب و محاسن تیرهای لانه زنبوری

کاش استفاده از تیرهای لانه زنبوری ممنوع می شد ...

مزایا و معایب ساختمانهای فلزی

احداث ساختمان بمنظور رفع احتیاج انسانها صورت گرفته و مهندسین، معماران مسئولیت تهیه اشکال و اجراء مناسب بنا را برعهده دارند؛ محور اصلی مسئولیت عبارت است از:

برج میلاد از دیدگاه معماری (یادداشتی از پروفسور منصور فلامکی)

هر بار که برجی رفیع از زمین شهر بزرگ و متکی بر سرزمینی غنی و برخوردار از تاریخ عظیم و مملو از اندیشه های ناب و کائناتی بر می خیزد ...،

تاثیر پیکاسو بر معماری مدرن

فرهنگ > تجسمی - چه نگاه متن واقعبینانه باشد چه شاعرانه، کنسرت هال والت دیسنیِ فرنک گری در لس آنجلس، نشان از قرابتی غیرقابل انکار با اسکیسهای معماری پیکاسو دارد.

تکنولوژی در معماری

امروزه استفاده از سیستم های ترکیبی یا کامپوزیت به شدت روبه افزایش است، چراکه بشر به وسعت کاربرد این ترکیبات پی برده و لزوم استفاده از آنها را درک نموده است.